XÂY DỰNG TRƯỜNG MẦM NON XANH- AN TOÀN- THÂN THIỆN

Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai

Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình là tương lai của mỗi dân tộc.

Môi trường giáo dục có vai trò hết sức quan trọng hướng tới sự thành công và học tập của trẻ. Trong đó việc lấy trẻ làm trung tâm dựa vào nhu cầu, sự hứng thú của trẻ để tạo điều kiện cho trẻ thể hiện năng lực cá nhân, giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, khả năng thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội là hoàn toàn phù hợp theo đúng phương châm của Bộ giáo dục và Đào tạo, (Trẻ học bằng chơi, chơi mà học). MTGD được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn trẻ mang đến cho trẻ cơ hội  tự khám phá một cách tích cực chủ động để trải nghiệm và phát triển toàn diện, thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ đồng thời phát huy tối ưu những tiềm năng sẵn có của trẻ, hình thành những kỹ năng cần thiết cho cuộc sống.

Thực hiện chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2021-2025 và chủ đề năm học “ Xây dựng trường mầm non xanh – an toàn – thân thiện”. Trường mầm non Đông Xuyên đã căn cứ vào từng tiêu chí của chuyên đề, thực hiện hiệu quả chương trình giáo dục mầm non và nhu cầu hứng thú của trẻ nhà trường đạt kết quả sau:

* Xây dựng môi trường bên ngoài

Năm học 2022-2023 nhà trường đầu tư kinh phí sơn lại toài bộ hệ thống cột ở 2 dãy nhà phòng học, tường bao, cổng để tạo không gian trường lớp có màu sắc tươi sáng. Cổng trường được các cô vẽ trang trí bằng những hình ảnh con vật, cây hoa, hoạt động của trẻ đến trường và các bức tranh rất đẹp. Các bức tường dãy cầu thang đều được các cô vẽ có nội dung giáo dục như: nhận vật các câu truyện, giữ gìn vệ sinh môi trường, trồng cây, tưới cây…

Hệ thống cây xanh trên sân trường thường xuyên được cắt tỉa gọn gàng đảm bảo an toàn dưới bồn cây được trồng các loại hoa có nhiều màu sắc tràn ngập sắc màu thiên nhiên để mỗi ngày đến lớp các con được chăm sóc, vui chơi và ngắm những bông hoa đẹp để các con có cảm giác vui, thích thú mỗi khi ra sân chơi.

Các khu vui chơi trải nghiệm được quy hoạch hợp lý, tận dụng tối đa các khoảng trống để cho trẻ hoạt động phù hợp linh hoạt, đa dạng phong phú, các khu vực hoạt động ngoài trời đều mang tính mở tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ tự lựa chọn đồ vật, đồ chơi để thực hành, trải nghiệm.

+ Khu vườn cổ tích gần cổng trường có bố trí các đồ chơi, có bể cá để trẻ chơi các trò chơi câu cá, bắt cá, chơi đong nước…., bên cạnh bể cá có bể chơi với cát ở đây trẻ được chơi các trò chơi với cát, có vườn cây ăn quả, vườn hoa giúp cho trẻ hoạt động vui chơi, học tập ngoài trời một cách khoa học và phù hợp.

+ Mô hình giao thông được bố trí di động để trẻ thực hành, GV tổ chức HĐH ở chủ đề giao thông, lồng ghép giáo dục ATGT trong các chủ đề để trẻ thực hành trong giờ hoạt động ngoài trời.

+ Sân bóng đá mini là sân chơi bổ ích để cho các bé được thỏa sức đam mê với những hoạt động thể thao tích cực. giúp trẻ chơi bóng đá thường xuyên trong các giờ hoạt động ngoài trời.

+ Khu trải nghiệm cảm giác được bố trí sát dãy nhà lớp học. GV đã tận dụng các vỏ loong bia, mẫu gỗ tạo thành con đường, trẻ đi trên con đường có những nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên như: sỏi, rơm, mùn cưa, bông… Ở đây trẻ được chơi trò chơi “Bàn chân cảm giác” và được đi trải nghiệm, khám phá ở các nguyên vật liệu nay từ đó trẻ cảm nhận được sự mềm mại, mượt mà của bông, cảm giác thô cứng của sỏi đá, và cảm giác râm ran, sột soạt của rơm và lá khô. ….

+ Khu thư viện xanh ở trên sân trường và thư viện của bé ở khu vực cầu thang và các góc trong lớp để cho trẻ được LQ với sách tạo văn hóa đọc cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ, giúp phụ huynh và trẻ có thời gian gắn kết bên nhau trong giờ đón trả trẻ. Cha mẹ đọc sách, truyện cho con nghe tại thư viện, điều nay sẽ thay đổi cách nhìn của phụ huynh đối với việc dạy và học của cấp học mầm non. Và góp phần nhân rộng văn hóa đọc ra cộng đồng.

+ Chúng tôi tận dụng nhà xe của giáo viên không sử dụng để làm khu trải nghiệm các ngành nghề truyền thống: Ở đây trẻ được tham gia hoạt động xay lúa giã gạo, được chơi đan, chơi chuyền, làm tranh từ nguyên liệu thiên nhiên, được chơi đi siêu thị, nấu ăn, chơi trò chơi boinh.

+ Khu vườn rau của bé được phân chia theo khối lớp, có lối đi thuận tiện cho trẻ quan sát, thực hành trồng và chăm sóc rau. Khu vườn cây ăn quả được trồng xen kẽ các loại cây ăn quả khác nhau, những loại cây ăn quả này mới trồng chưa xanh tốt nên chúng tôi trồng xen kẽ rau bí. Trẻ thường xuyên được hoạt động ở khu vực này như tưới nước cho rau, nhặt lá úa….. Từ đó giúp trẻ biết được tên, lợi ích của các loại cây xanh giúp trẻ gần gũi, thân thiện với thiên nhiên hơn, yêu và có ý thức bảo vệ môi trường hơn.

+ Khu chăn nuôi của nhà trường được nuôi các con vật gần gũi trong gia đình như: gà, thỏ, chim bồ câu, khi đến đây các con được cho các con vật ăn, được chăm sóc các con vật, từ đó giáo dục trẻ biết chăm sóc, yêu quý bảo vệ các con vật nuôi trong gia đình.

+ Khu chợ quê được bố trí ở khu vực cầu thang, ở đây giáo viên trang trí tái tạo không gian chợ quê xưa để giúp trẻ hiểu được nét văn hóa của dân tộc. Ở đây được bày bán các loại rau củ quả sẵn có ở địa phương, các món ăn đặc sản của quê hương như giò, bánh gai, ổi…..Trẻ được tham gia hoạt động mua bán, những tiếng chào mời mời khách của những cô bán hàng niềm nở thân thiện, tiếng nói chuyện của người mua hàng làm rộn ràng một phiên chợ. Đây chính là một cơ hội tuyệt vời để các bé thực hành kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống.

Chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên thường xuyên khai thác môi trường bên ngoài lớp học vào trong tổ chức các hoạt động giáo dục một cách hiệu quả. Để giúp giáo viên khai thác một cách hiệu quả và thường xuyên vào trong tổ chức các hoạt động giáo nhà trường đã xây dựng lịch cụ thể từng ngày cho các nhóm lớp tham gia hoạt động ở các khu trải nghiệm trong trường để tránh chồng chéo và đảm bảo tất cả trẻ ở các nhóm lớp đều được tham gia vào các khu trải nghiệm đó.

* Xây dựng môi trường bên trong lớp học

Ngay từ cửa lớp bước vào lớp học GV trang trí các hình ảnh, các biển tên lớp ngộ nghĩnh, sinh động để tạo không gian lớp học thân thiên hạnh phúc đối với trẻ.

Bên trong lớp học các góc hoạt động được bố trí hợp lý thuận tiện cho trẻ hoạt động, giáo viên dễ dàng cho trẻ quan sát, số lượng các góc chơi đảm bảo phù hợp. Các góc chơi yên tĩnh được bố trí cách biệt với góc ồn ào đảm bảo trẻ được tập trung hoạt động không bị ảnh hưởng bởi các góc chơi khác. Tại các góc có giá để đồ chơi, học liệu, nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động vui chơi của trẻ, trẻ dễ thấy, dễ lấy ra sử dụng và sắp xếp lại.

Khi trang trí, xây dựng môi trường bên trong lớp học giáo viên đã lựa chọn những nguyên liệu từ tự nhiên sẵn có ở địa phương như: cây, hoa, lá, hột hạt, rau, củ quả, rơm, rạ, gỗ, sỏi, cát, đá…và  nguyên liệu tái chế có trong mỗi gia đình như: Bìa cát tông, vỏ hộp bánh, chai nước, hộp sữa, giấy báo… để sử dụng trang trí các góc chơi và làm nguyên liệu tạo hình cho trẻ, sử dụng làm đồ dùng, đồ chơi……

Giáo viên luôn chú trọng sử dụng sản phẩm của của trẻ như những bức tranh, đồ dùng, đồ chơi do trẻ làm ra, những chậu cây do trẻ tự gieo trồng để trang trí góc chơi hoặc các sản phẩm của trẻ có thể được giáo viên sử dụng hỗ trợ trẻ để khám phá về chủ đề đang thực hiện.

Với trẻ mầm non phát triển tư duy trực quan sinh động, trẻ thích khám phá những điều mới lạ vì vậy việc thay đổi môi trường sau mỗi chủ đề là rất cần thiết. Chúng tôi chỉ đạo giáo viên bố trí, sắp xếp, thay đổi góc chơi thường xuyên theo chủ đề như: thay đổi đồ dùng, đồ chơi, điều chỉnh vị trí góc chơi... để giúp trẻ hứng thú hơn khi chơi.

Ở khu vực cửa sổ được trang trí các giỏ cây dây leo, các chậu cây do trẻ tự trồng.

Năm học 2022-2023 chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên áp dụng giáo dục Steam vào tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ mẫu giáo. Chỉ đạo và hướng dẫn giáo viên các lớp khối mẫu giáo xây dựng góc “Giáo dục STEAM” . Sưu tầm nguyên liệu tự nhiên, nguyên liệu tái chế để tổ chức hoạt động giáo dục áp dụng giáo dục STEAM, sắp xếp nguyên liệu khoa học, phân loại các nguyên liệu cùng chủng  loại để trẻ mẫu giáo được tiếp cận với giáo dục tiên tiến, giúp trẻ phát triển tư duy, khả năng sáng tạo và làm quen sớm với khoa học, công nghệ, kĩ thuật.

* Khu vực hành lang lớp học:

Phía khu vực ngoài hành lang lớp học được giáo viên trang trí các mảng để trẻ chơi các trò chơi giúp phát triển vận động tinh, các giác quan như: trò chơi đan tết, buộc dây giầy, kéo khóa, bật công tắc điện...đã thu hút trẻ ngay từ lúc trẻ mới đến trường. Đối với khối mẫu giáo có khu tuyên tuyền về giáo dục an toàn giao thông ở đây trẻ được thực hành đội mũ bảo hiểm, nhận biết các biển báo giao thông, .....

 Khu vực lan can được giáo viên trang trí các chậu cây hoa giấy, giỏ cây trầu bà, cây lan chi, cây hoa lan hoàng dương.... do phụ huynh ủng hộ và những chậu cây do trẻ tự trồng, gieo hạt. Ở đây hàng ngày trẻ được tự tay chăm sóc, tưới nước cho cây, lau lá cây......, quan sát sự nẩy mầm, phát triển của cây ở những chậu cây do trẻ tự trồng.

Có thể nói một môi trường sạch sẽ, an toàn, thân thiện có sự bố trí khu vực chơi trong lớp, ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn ko chỉ đối với sự PT thể chất của trẻ mà còn thỏa mãn nhu cầu vui chơi và học tập của trẻ.Mở rộng hiểu biết, kích thích trẻ hoạt động, sáng tạo.

Đặc biệt nhà trường đã chỉ đạo các khối lớp tích cực tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho trẻ phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường, phù hợp với chủ đề, nhu cầu hứng thú của trẻ. Khuyến khích trẻ có thể hoạt động theo nhiều cách khác nhau; tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, trải nghiệm, khám phá dưới nhiều hình thức, nhằm hình thành ở trẻ các thói quen tốt trong sinh hoạt, bảo vệ sức khỏe, giúp trẻ phát triển  toàn diện về thể chất và tinh thần. Tận dụng hoàn cảnh, tình huống thực tế cho trẻ hoạt động, khám phá trong môi trường an toàn.

Bên cạnh các hoạt động chuyên môn nhà trường luôn được chú trọng, quan tâm tới sức khỏe và thể chất cho trẻ. 100% trẻ ăn bán trú tại trường, được đảm bảo an toàn về thể chất cũng như  tinh thần, được đảm bảo quản lý chặt chẽ. Công tác bán trú, sử dụng phần mềm bán trú một cách có hiệu quả, xây dựng thực đơn thay đổi theo tuần, theo mùa phù hợp với bối cảnh địa phương. Quá trình nhập thực phẩm, chế biến đều bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm,  đủ dinh dưỡng và hợp khẩu vị. Vâng một môi trường xanh - an toàn nhưng phải thật thân thiện để trẻ có được một môi trường  thân thiện mỗi ngày đến trường là một ngày vui theo cách nuôi dạy giáo dục không chỉ chuẩn bị cho cuộc sống mà còn chính là cuộc sống của trẻ. Nhà trường luôn cố gắng xây dựng môi trường có đầy đủ điều kiện vui chơi  lành mạnh để trẻ có thể tham gia tích cực, chủ động vào các hoạt động, để cho trẻ “Học bằng chơi, chơi mà học”.

Ngoài ra một môi trường thân thiện gần gũi giữa giáo viên và phụ huynh, giữa Gv và trẻ, giữa trẻ với trẻ  cũng được nhà trường đặc biệt quan tâm. Nhà trường chỉ đạo GV ở trường giáo viên luôn tôn trọng nhu cầu sở thích, hoạt động và tính khả năng HĐ của mỗi trẻ, yêu trẻ như con để trẻ cảm thấy mỗi ngày đến lớp là một ngày vui. Các lớp học đều mang đến cho các con sự gần gũi thân thiện. GV luôn trang trí, tạo không khí vui tươi, ấm áp cho trẻ qua các hoạt động hàng ngày hay qua các ngày hội ngày lễ như: Ngày tết cổ truyền, trung thu, sinh nhật …qua các ngày như vậy trẻ có nhiều kỷ niệm bên cô giáo và các bận, tạo sự gần gũi thân thiện giữa cố với trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với MTXQ . Nhờ vậy cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn, hiệu quả HĐ cũng cao hơn. Trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và các bạn. Ngoài ra cô dạy trẻ biết đoàn kết hợp tác với các bạn. Biết chia sẻ niềm  vui, niềm hạnh phúc khuyến khích sự phát triển tư duy, sáng tạo của trẻ qua từng hoạt động, chính vì thế các lớp học của nhà trường luôn tràn ngập tiếng cười và niềm hạnh phúc.

Nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm phù hợp với nhu cầu, sở thích của trẻ và phù hợp với bối cảnh địa phương, hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường là một trong những hoạt động khá thú vị. Trải nghiệm thực tế vừa giúp trẻ mạnh dạn trong giao tiếp, vừa hình thành cho trẻ những ước mơ sau này và bồi đắp cho trẻ truyền thống lưu giữ và bảo tồn những giá trị văn hóa cao đẹp của dân tộc, ngoài ra không những trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng sống, mà còn góp phần thúc đẩy công tác giáo dục toàn diện trong nhà trường.

 Cho nên ngay từ đầu năm học nhà trường đã xây dựng kế hoạch cho trẻ hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường và triển khai tới các lớp; tổ chức hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường cho trẻ mẫu giáo thăm di tích lịch sử, văn hóa trong địa bàn huyện như: Thăm nghệ thuật múa rối nước, trang trại Đà Điểu xã Hồng Phong - Đền thờ Khúc Thừa Dụ; tượng đài Bác Hồ xã Hiệp Lực – đền thờ Quan lớn tuần Tranh. Nhằm vun đắp tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc được hình thành trong tâm hồn trẻ thơ trường mầm non.

Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động giáo theo hướng thực hành, trải nghiệm. Trẻ được tham gia từ đầu đến cuối hoạt động. Tôn trọng sở thích, nhu cầu của trẻ, trẻ tự mình quan sát, thực hành trải nghiệm, được tự mình tìm tòi khám phá phát hiện ra vấn đề, tự hình thành kiến thức, kỹ năng. Giáo viên chỉ là người quan sát, định hướng, hướng dẫn cho trẻ, chốt lại kiến thức, kỹ năng của từng hoạt động. Áp dụng giáo dục Steam vào tổ chức các hoạt động, thường xuyên lồng ghép GD dinh dưỡng trong thực hiện chế độ sinh hoạt hàng ngày.

Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục là thực sự cần thiết quan trọng, nó được ví như người GV thứ hai của trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ. Thông qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện.

Thực hiện chuyên đề xây dựng trường MN lấy trẻ làm trung tâm trong 2 năm học CBQL, GV, NV nhà trường đã cố gắng để thực hiện tốt. Bên cạnh đó còn có những hạn chế. Nhà trường cùng CBGVNV sẽ khắc phục cùng nhau đoàn kết, không ngừng học tập để xây dựng  môi trường giáo dục của nhà trường ngày xanh – an toàn – thân thiện.